W ramach poszukiwania finansowania inwestycji „Modernizacja i rozbudowa Centralnej Oczyszczalni Ścieków w Nowej Soli” i w związku z koniecznością rozwiązania szczególnie ważnego dla mieszkańców problemu związanego z uciążliwościami zapachowymi na Centralnej Oczyszczalni Ścieków, Spółka wraz z innymi podmiotami przystąpiła do złożenia wniosku o dofinasowanie w ramach wsparcia z Polsko-Szwajcarskiego Programu Rozwoju Miast.
Podczas opracowywania wspólnego wniosku działanie zyskało nazwę „Modernizacja Centralnej Oczyszczalni Ścieków w Nowej Soli poprzez rozbudowę obiektów, w celu poprawy jakości wód i budowę instalacji do fermentacji osadu ściekowego z odzyskiem energii, fundamentem edukacji ekologicznej mieszkańców”. W styczniu 2025 r. Gmina Nowa Sól – Miasto złożyła wniosek o dofinasowanie i obecnie trwa 1 etap weryfikacji wniosków. „Modernizacja i rozbudowa Centralnej Oczyszczalni Ścieków w Nowej Soli”.
Inwestorem jest Miejski Zakład Gospodarki Komunalnej sp. z o. o. w Nowej Soli z siedzibą w Nowej Soli przy ul. Konstruktorów 2, 67-100 Nowa Sól, który jest właścicielem i podmiotem eksploatującym Centralną Oczyszczalnię Ścieków w Nowej Soli (COŚ).
Geneza powstania zadania
Rozwój zabudowy mieszkaniowej, działalność zakładów przemysłowych i rozbudowa sieci kanalizacyjnej spowodowały, że dopływający do oczyszczalni ładunek zanieczyszczeń ulegał systematycznemu zwiększeniu. Aby uniknąć w niedalekiej przyszłości problemów technologicznych i niedotrzymania parametrów ścieków oczyszczonych, konieczne było rozpoczęcie inwestycji zmierzającej do zmodernizowania oczyszczalni.
Podstawowym celem inwestycji jest ochrona środowiska i zmniejszenie uciążliwości zapachowych dla mieszkańców oraz zapewnienie prawidłowej gospodarki osadowej na oczyszczalni (skuteczna stabilizacja komunalnych osadów ściekowych). Efektem dodatkowym jest wykorzystanie potencjału osadów ściekowych do produkcji energii elektrycznej i cieplnej oraz uzyskiwania efektywności energetycznej procesów.
W 2019 roku rozpoczęła się realizacja Etapu I inwestycji, która została podzielona na dwa etapy stanowiące dwa odrębne zadania inwestycyjne:
Etap I - Rozbudowa węzła mechanicznego oczyszczania ścieków wraz z budową instalacji do beztlenowej fermentacji osadu z odzyskiem energii (podzielona na 2 podetapy I.1 i I.2),
Etap II - Rozbudowa węzła biologicznego oczyszczania ścieków.
W ramach Etapu I:
1) w roku 2019 – opracowana została koncepcja określająca kierunki modernizacji i rozbudowy COŚ, w tym m.in. zakres zmian technologicznych niezbędnych do:
-ochrony środowiska poprzez oczyszczenie ścieków dopływających do oczyszczalni, których skład zmienia się wraz z rozwojem miasta i uruchamianiem/rozbudową nowych zakładów przemysłowych;
-zapewnienia prawidłowej gospodarki osadowej (stabilizacja powstających osadów), która będzie dostosowana do zmienianego ustawodawstwa w tym zakresie;
-zmniejszenia uciążliwości zapachowych dla mieszkańców;
-podniesienia efektywności energetycznej oczyszczalni.
2) w latach 2020 – 2022 – wykonana została dokumentacja projektowa dla Etapu I, uzyskane zostały decyzje: o środowiskowych uwarunkowaniach realizacji przedsięwzięcia dla Etapu I i Etapu II oraz decyzja o pozwoleniu na budowę dla Etapu I,
3) w latach 2023- 2024 – nastąpiła realizacja robót budowlanych dla niepełnego zakresu Etapu I.1,
4) w roku 2026 – planowane jest rozpoczęcie inwestycji obejmującej Etap I.2.
OGÓLNY OPIS PROJEKTOWANYCH ROZWIĄZAŃ
Celem strategicznym inwestycji „Modernizacja i rozbudowa Centralnej Oczyszczalni Ścieków w Nowej Soli” jest zapewnienie dobrego stanu środowiska poprzez właściwe oczyszczanie ścieków i przeróbkę osadów ściekowych w celu uzyskania efektywności energetycznej procesów. W obecnym stanie oczyszczalnia wymaga modernizacji. Niektóre węzły technologiczne oczyszczalni w części ściekowej nie działają wystarczająco skutecznie lub mają zbyt małą przepustowość w przypadku projektowanego rozwoju zlewni (reaktory biologiczne z osadnikami wtórnymi). Technologia w obszarze gospodarki osadowo-energetycznej wymaga dostosowania do wymagań prawa w tym zakresie. Na oczyszczalni powstaje osad ściekowy wtórny (nadmierny), który trafia do komór stabilizacji tlenowej (KST), a następnie kierowany jest do odwodnienia na wirówkach. Po odwodnieniu osad jest odbierany i wywożony poza oczyszczalnię. Najbardziej energochłonnym procesem technologicznym jest napowietrzanie (natlenianie) ścieków surowych w reaktorach oraz osadów ściekowych w komorach stabilizacji tlenowej. Czas przetrzymania dla osadu czynnego jest zbyt krótki.
Nowa Dyrektywa ściekowa wprowadza cel neutralności energetycznej, co oznacza, że oczyszczalnie ścieków komunalnych będą musiały co roku stopniowo zwiększać udział wykorzystywanej energii odnawialnej (20% do 2030 r.; 40% do 2035 r.; 70% do 2040 r. i 100% do 2045 r.).
Obecnie, efekty działania KST są niezadawalające (nie jest zapewniona dostateczna stabilizacja osadu skutkująca postawaniem odorów), a ich eksploatacja jest kosztowna z racji zużycia dużej ilości energii na napowietrzanie osadu. Przewidywane rozwiązania przyniosą korzyści energetyczne, jakie mogą występować przy beztlenowej przeróbce osadów ściekowych z generowaniem i wykorzystaniem biogazu. Planowane są nowe sposoby stabilizacji osadów ściekowych – fermentacja mezofilowa w zamkniętych komorach fermentacyjnych, która pozwoli na wykorzystanie osadu jako substratu do produkcji biogazu, a w końcowym efekcie do produkcji energii elektrycznej i ciepła oraz wpłynie na zwiększenie samowystarczalności energetycznej oczyszczalni.
W ramach Etapu I zgrupowano działania odnoszące się do węzła mechanicznego oczyszczania ścieków oraz gospodarki osadowej.
Dla Etapu I.1 w części mechanicznej zlikwidowano piaskowniki wirowe i zastąpiono je nowymi piaskownikami przedmuchiwanymi PP wyposażonymi w system zbierania i usuwania flotatu (tj. tłuszczy i innych części pływających).
Dla Etapu I.2 zaplanowano w szczególności wprowadzenie zmian w części ściekowej mechanicznej oczyszczalni, tj. budowę osadnika wstępnego, a w części osadowej budowę zamkniętych komór fermentacyjnych (procesu fermentacji mezofilowej) wraz z obiektami gospodarki biogazem i w kolejnym etapie wytwarzania energii elektrycznej. W zadaniu pojawia się szereg obiektów niezbędnych dla właściwego funkcjonowania planowanego układu technologicznego.
Projektowana jest budowa 2 zamkniętych komór fermentacji ZKF, które zastąpią istniejące tlenowe komory stabilizacji osadu KST. Osady własne (z osadnika wstępnego i wtórnego) i osady dowożone będą poddawane fermentacji mezofilowej. Przefermentowany osad po odwodnieniu i higienizacji, będzie podobnie jak obecnie, składowany czasowo na terenie oczyszczalni pod istniejąca wiatą oraz pod projektowaną wiatą, skąd okresowo wywożony będzie poza oczyszczalnię.
W wyniku procesu fermentacji będzie powstawał biogaz trafiający do kotła oraz w kolejnym etapie do dwóch kogeneratorów produkujących z niego energię elektryczną i cieplną. Część pozyskiwanej energii cieplnej będzie zużywana na cele technologiczne, tj. podgrzewanie osadu w komorach ZKF oraz (w niewielkiej ilości) biogazu w stacji uzdatniania biogazu, a pozostała ilość będzie wykorzystana dla ogrzewania projektowanych budynków.
Podsumowując, realizacja inwestycji wpłynie na ochronę środowiska poprzez uzyskanie wymaganej przepisami prawa skutecznej stabilizacji komunalnych osadów ściekowych oraz wyeliminowaniem odorów, które są bardzo uciążliwe dla mieszkańców. Ostatecznie wpłynie na efektywność energetyczną oczyszczalni (produkcja energii elektrycznej oraz ciepła z wytwarzanego biogazu na potrzeby nowoprojektowanych i istniejących obiektów).
Szczegółowy opis inwestycji(.pdf)
Wszystkich zainteresowanych szczegółowymi informacjami dotyczącymi planowanej inwestycji zapraszamy do punktu konsultacyjnego, na terenie Centralnej Oczyszczalni Ścieków w Nowej Soli przy ul. Polnej.
Konsultacje prowadzone są w każdy wtorek w godzinach od 11:00 do 13:00 przez Kierownika COŚ Panią Joannę Wawrzyńską oraz Technologa Panią Agnieszkę Kuliczkowską.
Pytania, uwagi i wątpliwości można zgłaszać również: